Noite de estrelas e lúa. Os «Diarios» de Ramón Loureiro

JESÚS MANUEL GARCÍA

Que momento marabilloso vivimos na noitiña do xoves, 13, na librería Betel de Ourense. Cita agradable para acompañar ao gran escritor, xornalista e amigo Ramón Loureiro porque presentaba os seus Diarios, que lle publica o selo ourensán Eurisaces. No local, a falta de máis xente, estabamos os que tiñamos que estar. Amigos de Ourense e de Ferrol, de Auria, de Sillobre e de Barallobre. Con el estaban o editor, Javier González Lamelas, o profesor Ramón Cao Martínez, que no seu día nos abriu o gusto por Merton. Lamelas e Cao comezaron o acto lendo a carón do atril, párrafos do libro, no que quen de verdade fala é o propio Loureiro. Na mesa camilla de tapete vermello, a carón do escritor estaba tamén sentado o seu veciño e bispo de Ourense, Leonardo Lemos Montanet. Este fixo a presentación dando conta dun texto no que estaban as súas vivenzas de neno e de mozo nas terras de Fene e de Ferrol. Moitas evocacións, lugares que son tal e que fornecen a cada un. Xa dixo Lemos que de quen non vén dunha casa como as de antes nos pobos, compadécese. Refírese a esa casa como base familiar, cerne no que creceron os nosos antergos e nos mesmos. Casas que nos dan sentido. Para Ramón Loureiro é a casa do forno de Pedre.

Ramón é Bretaña, é a lúa chea nunha noite galega allea a calquera resentemento. Ramón é un feliz habitante declarado da patria do cristianismo, home que non odia mais sente certo asco pola podredume que hai na sociedade. Loureiro como señor dos seus libros, do seu maxín, da súa creatividade. Loureiro fondo, nunca pesimista mais preocupado polo aquí e o alén. Súa é esa sentenza grande cando di que os mortos atópanse lonxe, aló onde “se sabe bien lo que aquí todavía ignoramos”. Tremenda frase chea de enorme fondura.

Non para, eso dí el, de imaxinar paraxes novas polo desexo que de partir ten. De igual modo que conta que viu pasar un cabalo bermello, gustaríalle soñar coa casa onde naceu e que o soño cheire a pan quente. A Última Bretaña acolle a este escritor desde a que ofrece un texto doce, sosegado, un universo de verbas que  nos levan pola vida do autor, por vivencias agrimosas e outras distintas. O mar, a paisaxe, o atletismo, os mortos, Ferrol doutro tempo; Enrique Cal Pardo, a catedral mindoniense, o pan que no ceo cocen seu padriño Ramón e a súa madriña Carmen. Como sinala, “todo depende, claro, de cómo sean allí la harina, la sal, el agua y el fermento”. Como o que cocían na Casa de Pedre. Palabra vibrante, engaiolante a deste autor que ten o don de encher unha tertulia con estilo, ocurrencia e doses de humor. Gran conversador o amigo Loureiro. Grande como o seu imperio de tinta e papel,  creación coa que trascende. Nostalxia, aventura existencial, humor, traxedia, maxia, amizade. O Ramón que na súa obra semella resucitar, ¡resucitar! aos mortos queridos, eses seres que, como lle dixo o cura de Escandoi, «viven algo máis arriba». Universo máxico o do escritor de Sillobre, onde se dan as libélulas do azul máis fermoso. Merlín, Manolito de Severiano, Vargas Llosa, os touros da Atlántida, os merlos do Pescador de Caña…, Loureiro, don Ramón, faro da ancestral Bretaña, maestro e señor da literatura na estrelada noite vixiada pola lúa onde pode que a estas horas Merlín, en Mondoñedo….